الکتروموتور دو دور چیست؟

الکتروموتورها از قطعاتی هستند که در تمام بخش های صنعت و مصارف خانگی کاربردهای گسترده ای دارند. انواع مختلفی از موتورهای الکتریکی در بازار موجود می باشد که نیاز است انتخاب خود را بر اساس عملکرد ولتاژ و کاربردهای هر کدام انجام دهید. الکتروموتور وظیفه دارد انرژی الکتریکی را دریافت کرده و آن را به انرژی مکانیکی تبدیل سازد تا دستگاه بتواند با استفاده از این انرژی مکانیکی حرکت کند. در این مطلب قصد داریم به بررسی الکتروموتور دو دور و یا الکتروموتور دو سرعت بپردازیم. چنانچه شما هم تمایل دارید با عملکرد و انواع الکتروموتورهای دو سرعت آشنا شوید بهتر است در ادامه این مطلب از ایران موتور ما را همراهی نمایید.

۰۹۱۳۸۰۰۰۸۸۱ - ۰۹۱۳۱۰۰۸۵۸۳

الکتروموتور چیست و چه کاربردی دارد؟

الکتروموتور در حقیقت دستگاهی است که انرژی الکتریکی را به حرکت مکانیکی تبدیل می کند. در واقع زمانی که یک هادی حامل جریان الکتریسیته تحت تاثیر یک میدان مغناطیسی قرار گیرد نیرویی بر آن اعمال می شود. هر الکتروموتور دو بخش متحرک و محرک دارد. به بخش متحرک روتور و به بخش ثابت درون موتور استاتور گویند. گشتاور ناشی از نیروی ایجاد شده توسط میدان مغناطیسی در بخش استاتور موجب گردش روتور به دور محور خود می شود. الکتروموتورها بر اساس ساختارشان به دو نوع جریان مستقیم DC و جریان متناوب  AC تقسیم می گردند. از الکتروموتورها تقریبا در تمامی وسایل برقی از جمله بالابر, ماشین لباسشویی، یخچال و … استفاده می شود.

الکتروموتور دو سرعته یا دالاندر چیست؟

الکتروموتور دو دور یا الکتروموتور دو سرعته نوعی از انواع موتورهای الکتریکی است که به دلیل نحوه خاص سیم پیچی می تواند سرعت چرخش متغیری ایجاد کند و با نام موتور دالاندر نیز شناخته می شود. الکتروموتورهای دو دور یا دو سرعته در صنایع مختلف بسیار پرکاربرد می باشند. این موتورها از لحاظ مالی نیز بسیار به صرفه هستند زیرا نیازی نیست برای آنها درایورهای اینورتر مختلف خریداری شود.

روش کنترل سرعت دالاندر یک روش بدون تلفات انرژی است که نسبت به سایر روش های کنترل تعداد قطب مانند استفاده از چند سیم پیچ مجزا بهینه تر می باشد.

کاربرد الکتروموتور دو دور

الکتروموتور دو سرعته یا دو دور کاربرد گسترده ای در صنایع مختلف دارد که از جمله مهم ترین آنها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• موتور کولر
• جرثقیل ریلی
• صنایع نساجی
• جرثقیل های سقفی
• تجهیزات پارک ها و شهربازی ها

عملکرد الکتروموتور دو سرعته چگونه است؟

موتورهای دو سرعته مجهز به دو عدد کنتاکتور یک شستی استاپ و دو شستی استاپ استارت طراحی می شوند. یکی از این کانکتورها جهت تغذیه موتور در دوره های پایین و کانکتور دوم برای تغذیه موتور در دور بالا طراحی می شود. از کلید شستی استاپ S1 برای توقف موتور و برای راه اندازی موتور در دوره های کمتر از کلید شستی استاپ استارت S2 استفاده می شود.

با فشردن کلید راه اندازی کانکتور K1 تحریک شده موتور با دور کم شروع به چرخش می کند. برای تغییر در سرعت چرخش موتور از کلید استاپ استارت S3 بهره گرفته می شود. فشردن این کلید موجب می شود جریان تحریک کانکتور اول قطع شده و جریان کانکتور دوم یعنی K2 وصل شود از این لحظه به بعد موتور با دور بالا کار خواهد کرد. عملکرد این موتور برعکس چیزی که گفته شد نیز امکان پذیر می باشد. به این صورت که ابتدا موتور را با دور بالا راه اندازی کرده و سپس آن را به دور کم تغییر حالت داد.

الکتروموتور دو دور چیست؟

کاربرد الکتروموتور دو دور در صنعت

 از الکتروموتور دو سرعته در صنایع مختلفی استفاده می شود. این الکتروموتورها در جرثقیل های ریلی، سقفی و دروازه ای و همچنین در شهر بازی ها کاربردهای فراوانی دارد. از الکتروموتورهای دو سرعته همچنین برای گونی بافی و سیستم های انتقال مواد نیز استفاده می شود. از جمله مهم ترین کاربردهای این موتور می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• صنایع بسته بندی
• صنایع دارویی
• صنایع نساجی
• صنایع غذایی
• صنایع فلزی
• صنایع نفت گاز پتروشیمی
• و …

انواع موتورهای دو سرعته

موتورهای الکتریکی دو سرعته یا دالاندر به دو دسته تک فاز و سه فاز تقسیم بندی می شوند:

الکتروموتور تک فاز دو سرعته

الکتروموتور تک فاز با یک جریان متناوب تک فاز یعنی یک فاز و نول کار خود را شروع می کند. این موتورهای تک فاز گران قیمت می باشند. سیم پیچ کمکی موجب ایجاد میدان الکتریکی می شود که برای کار کردن الکتروموتور ضروری است. زمانی که موتور شروع به کار کند سیم پیچ کمکی از مدار خارج خواهد شد.

الکتروموتور سه فاز دو سرعته

ساختار کلی این الکتروموتور با الکتروموتورهای تک فاز مشابه است اما این دو با یکدیگر تفاوت هایی نیز دارند. الکتروموتور دو سرعته سه فاز نسبت به نوع تک فاز کوچکتر است اما قدرت و بازدهی آن بسیار بیشتر می باشد. در این الکتروموتور بین سرعت های کم و زیاد اختلاف دو برابری وجود دارد.

روش کنترل سرعت در الکتروموتورهای دو دور

روش کنترل سرعت در الکتروموتورهای دو دور نسبت به سایر روش ها بسیار بهینه می باشد. به خاطر داشته باشید این محصولات از سیم پیچ های مجزا ساخته می شود که سبب می شود تمام ظرفیت موتور مورد استفاده قرار بگیرد. در این الکتروموتورها برای اتصال سیم پیچ ها دو روش استفاده می شود. روش اول به صورت مثلثی می باشد به صورتی که هر فاز به دو بخش موازی یا به شکل دو مثلث موازی تقسیم می شوند. سپس با جفت شدن این دو گزینه به صورت سری اتصال در وضعیت ستاره ای قرار خواهد گرفت.

در روش دوم ستاره های موازی به یکدیگر متصل شده و در نهایت یک اتصال مثلثی با جفت شدگی سری شاخه ها منجر می شود. در صورتی که اتصال در هر یک از روش ها تغییر نماید جریان الکتریکی در نیمی از مسیر به شکل وارونه انجام شده و در نهایت قطب ها تغییر خواهند کرد.

در الکتروموتورهای دو دور یک سیم پیچ وجود دارد که به صورت یک پیچ شش تایی طراحی می شود. به وسیله این سیم پیچ ها و تغییر اتصالات ترمینال های موتور می توان سرعت موتور را نصف یا دو برابر کرد.

اجزای موتور دو سرعته

الکتروموتورهای دو سرعته از سه بخش اصلی تشکیل می شوند که در ادامه به بررسی آنها خواهیم پرداخت

روتور

روتور یا همان شفت یا آرماتور که بر روی استاتور قرار می گیرد یکی از اجزای ثابت موتور الکتریکی است. هسته اصلی روتور به صورت ورقه های لایه ای از مواد رسانا تشکیل می شود که جریان الکتریکی را دریافت می کند. کاربردی ترین نوع روتور روتور قفس سنجابی است که در موتورهای القایی AC یا همان موتورهای الکتریکی دو دور به کار می رود. در این نوع روتور یک میله از دو سمت توسط یک سری حلقه های انتهایی به یکدیگر متصل شده و موجب برقراری جریان اتصال کوتاه می شود. این نوع روتور ساختار مقاومی دارد و طراحی ساده آن موجب افزایش سطح کیفی موتور خواهد شد.

استاتور

این قطعه ثابت است و به عنوان نوعی پشتیبان برای روتور عمل می کند. استاتور از چند لایه فلزی تشکیل می شود که به صورت یک استوانه توخالی قرار می گیرد. بر روی این استوانه شیارهای تعبیه می شود که سیم های مسی بر روی این شیارها قرار می گیرند. به این عمل سیم پیچی موتور الکتریکی نیز می گویند. عواملی مانند چرخش موتور، سرعت دور موتور و توان مصرفی موتورهای الکتریکی رابطه مستقیمی با تعداد و نوع سیم پیچ های آن دارد.

پوسته اصلی بدنه الکتروموتور

پوسته بدنه الکتروموتور دو سرعته به صورت آلومینیومی یا چدنی است. پوسته های چدنی خاصیت ضد سایش و ضد خوردگی دارند و همچنین قابلیت ریخته گری یا ماشین کاری بیشتری خواهند داشت. برای انتخاب نوع پوسته لازم است شرایط آب و هوایی محل کاربری موتور در نظر گرفته شود و در صورتی که موتور در محلی سردسیر کارایی دارد بهتر است از پوسته چدنی استفاده شود.

قیمت الکتروموتور دو دور

روش کنترل سرعت در الکتروموتورهای دو دور چگونه است؟

استفاده از الکتروموتورها آسان ترین روش برای کنترل سرعت است. موتورهای دو سرعته می توانند سرعت و جهت حرکت را تغییر دهند. بنابراین در مواردی که به تغییرات حرکت و سرعت نیاز است باید از این نوع موتورها استفاده شود.

کنترل سرعت با الکتروموتورهای چند سیم پیچ و دارای قطب های متغیر ممکن است ساده تر باشد. چنانچه اتصالات الکتریکی داخل موتور تغییر کند قطب های موتور نیز تغییر خواهند کرد و این امر موجب تغییر در سرعت الکتروموتور خواهد شد. در واقع با تعویض قطب های الکتروموتور سرعت آن کاهش خواهد یافت.

موتور الکتریکی دو سرعته یک سیم پیچ است که از ۶ پیچه تشکیل می شود. سرعت الکتروموتور به وسیله سیم پیچ ها و تغییرات در اتصال پیچه ها قابل افزایش یا کاهش خواهند بود.

مزایای الکتروموتور دو سرعته

موتورهای دو سرعته یا دالاندر مزایایی دارند که موجب افزایش کارایی آنها خواهد شد. از جمله مهم ترین و چشم گیرترین این مزایا می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• بهینه بودن مصرف انرژی
• امکان کار با دو سرعت متفاوت حداکثری و حداقلی
• پایین بودن قیمت الکتروموتور
• نصب و تعمیر آسان
• امکان کارکرد موتور با دو جریان مستقیم و متناوب
• طراحی ساده موتور، قاب بندی و فریم

البته باید توجه داشته باشید موتور دو سرعت نسبت به سایر موتورهای الکتریکی استهلاک بیشتری دارند و برای سرعت های غیر از نسبت ۱:۲ نیز غیر قابل تنظیم می باشند. جهت کاهش استهلاک موتور الکتریکی دو سرعته توصیه می شود از این موتور در سرعت های پایین استفاده کنید زیرا افزایش سرعت سبب افزایش استهلاک موتور شده و کاهش کیفیت عملکرد آن را به دنبال خواهد داشت.

معایب الکتروموتور دالاندر

قابلیت ایجاد سرعت دو برابری و همچنین تغییرات سرعت در الکتروموتورها موجب ساییده شدن و پارگی مکانیکی آنها خواهد شد. همچنین هنگام تغییر قطب های الکتروموتور بین نیروی تولید شده با کاهش قطب ها درون موتور فاصله زاویه ای رخ می دهد. همین موضوع سبب می شود که اعوجاج هارمونیکی دستگاه زیاد شده و هدر رفت انرژی آن را به دنبال خواهد داشت.

مشخصات الکتروموتور دو دور

موتورهای الکتریکی دو دور یا دو سرعت یک شناسنامه یا پلاک مشخصات فنی دارند که با توجه به مشخصه های آن می توانید بهترین انتخاب را انجام دهید. برخی از مشخصات فنی موتورهای الکتریکی که بر روی پلاک آن درج می شود به شرح زیر می باشد:

• NO: شماره ساخت یا سریال کارخانه ای موتور الکتریکی
• Type: نوع موتور الکتریکی که ممکن است به لحاظ مشخصات فنی از نوع القایی یا DC باشد.
• A: حداکثر جریان ورودی قابل تحمل توسط الکتروموتور دو سرعته
• V: ولتاژ مربوط به الکتروموتور (دقت کنید که برای راه اندازی الکتروموتور باید دقیقاً ولتاژ ذکر شده بر روی پلاک مشخصات فنی به دستگاه وصل شود و در صورتی که ولتاژ کمتر یا بیشتر باشد موتور بازدهی خوبی نخواهد داشت.)
• Hz50: میزان فرکانس مورد نظر برای کارایی الکتروموتور (این عدد به طور معمول ۵۰ هرتز است و در بعضی کشورها با نرخ ۶۰ هرتز نیز قابلیت کارایی دارد.)
• RPM: دور موتور در هر دقیقه
• KW: توان مصرفی الکتروموتور که معمولاً با اصطلاحی به نام اسب بخار تعریف خواهد شد. هر چقدر توان مصرفی الکتروموتور بیشتر باشد موتور قدرت بیشتری خواهد داشت و همچنین مصرف انرژی آن بالا خواهد رفت.
• IP: شاخص حفاظت موتور در مقابل گرد و خاک و سایر مسائل محیطی که به صورت یک استاندارد جهانی بوده و رده های کیفیت متفاوتی نیز دارد.

خرید الکتروموتور دو دور

تفاوت الکتروموتورهای تک سرعته و الکتروموتورهای دو سرعته

ساختار متفاوت گیربکس یکی از اصلی ترین تفاوت های موتورهای تک سرعته و دو سرعته است. بدین معنا که توان دستگاه هایی که موتور تک سرعته دارند با توان دستگاه هایی که موتور آنها دو سرعت است مختلف می باشد. دستگاه هایی که از موتور دو سرعت بهره مند می شوند می توانند در دو حالت سرعت پایین و سرعت بالا کار کنند. همین امر موجب می شود تا دستگاه های دارای موتور دو سرعته در پروژه های مختلفی کارآمد باشند. استفاده از این دستگاه ها مقرون به صرفه است و هزینه های پروژه را به طور چشمگیری کاهش می دهد. در مقابل ابزارهایی که موتور تک سرعته دارند سرعت و قدرت بسیار زیادی دارند. بنابراین در پروژه هایی که نیاز است از موتورهای با قدرت بالا استفاده شود بهترین انتخاب می تواند استفاده از ابزارهایی با الکتروموتور تک سرعته باشد.

قیمت و خرید الکتروموتورهای دو سرعته

الکتروموتورهای دو دور به دلیل دارا بودن اجزای بیشتر نسبت به الکتروموتورهای تک موتوره قیمت بالاتری نیز دارند. این الکتروموتورها قابلیت ایجاد دو سرعت متفاوت و نیز قابلیت ایجاد دور در دو جهت را دارد که می توان آن را از مهم ترین مزایای این الکتروموتورها به شمار آورد. قیمت این الکتروموتورها به مواردی نظیر جنس پوسته، کارکرد، توان مصرفی و … دارد. همچنین نوسانات بازار می تواند بر روی قیمت روز این الکتروموتور و دستگاه های دارای الکتروموتور دو سرعته تاثیرگذار باشد.

کلام نهایی

در این مطلب کاربردی از ایران موتور به بررسی الکتروموتورهای دو دور یا دو سرعته پرداختیم و انواع، کارکردها و مزای و معایب این نوع از الکتروموتور صنعتی را با هم بررسی کردیم. امیدواریم این مطلب تمامی نیاز های شما را برطرف کرده باشد و توانسته باشد اطلاعات شما را درباره این الکتروموتورها تکمیل نماید.

۰۹۱۳۸۰۰۰۸۸۱ - ۰۹۱۳۱۰۰۸۵۸۳